Compleet aangepast aan de nieuwe Europese Erfrechtverordening + updates 2018-2019 Gillissen, P.L. Erven, testamenten, erf- en schenkbelasting bij nalatenschappen in Spanje; juridische en fiscale aspecten voor Nederlanders, die in Spanje te maken krijgen met nalatenschappen. Europese Erfrechtverordening, Europese Verklaring van erfrecht P.L. Gillissen - Voerendaal Guide Lines ISBN: 978-90-74646-91-8 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Begripsverandering Nederlandse erfrechtsituatie van vóór 1 januari 2003 Nederlandse erfrechtsituatie na 1 januari 2003 Afwijken van de wettelijke regels van erfrecht door het opmaken van een testament Legitieme portie Opmaken en wijzigen van een testament Defiscalisering van vorderingen 3. Nederlands of Spaans erfrecht ? ; een Nederlands of Spaans testament ? Inleiding Internationaal privaatrecht Europees internationaal privaatrecht (Europese erfechtverordening) Nalatenschappen opengevallen voor 17 augustus 2015 Nalatenschappen opengevallen na 17 augustus 2015 Een testament naar Nederlands of Spaans recht ? Verschillende soorten langstlevende testamenten in Nederland Vruchtgebruik testament Ouderlijke boedelverdeling / wettelijke verdeling Langstlevende enig erfgenaam Langstlevende enig erfgenaam met tweetrapsmaking Wie erft als er geen testament is ? Het wettelijk erfecht Een huis in Spanje Verschil gewone verblijfplaats en plaats waar u woont Spaanse testamentsvormen Een open testament (testamento abierto) Geheime testamenten (testamento cerrado) Clausule van snelle successie Herzien, herroepen of wijzigen van het testament Spaans testamentenregister 4. De Europese Erfrechtverordening (=EEV) Inleiding Welke landen zijn aangesloten bij de EEV Wat regelt de EEV ? Universele werking Gewone verblijfplaats Rechtskeuze Geen rechtskeuze meer mogelijk voor het recht van het woonland Het recht dat geldt t.a.v. van de afwikkeling van de nalatenschap Rechtskeuze in een testament of andere akte Erkenning rechtskeuze Overgangsrecht Internationale rechtsmacht bij geschillen over nalatenschappen Regels voor erkenning/tenuitvoerlegging van rechterlijke uitspraken/authentieke akten op het gebied van erfrecht De Europese Verklaring van Erfrecht Bevoegdheid Wanneer is de Nederlandse rechter/notaris bevoegd ? Gewone verblijfplaats Forumkeuze-overeenkomst De aanvraag van een Europese erfrechtverklaring De Europese verklaring van erfrecht – het document In het buitenland gelegen onroerende zaken Gewaarmerkt afschrift De taal Bewijskracht Welke verplichtingen heeft de notaris in het kader van de afgifte van de Europese verklaring van erfrecht ? Aanvaarden of verwerpen van een grensoverschrijdende nalatenschap Fiscale aspecten van grensoverschrijdende nalatenschappen Voorbeeld Het Nederlandse langstlevende testament & de Spaanse erfbelasting Toepasselijke tarieven en vrijstellingen Het belang van jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie Hoe brengt u de rechtskeuze uit ? Wijzigen rechtskeuze Maken van een rechtskeuze zonder dat u daarbij iemand tot erfgenaam benoemt. Rechtskeuze en erfbelasting Erfrecht en huwelijksvermogensrecht Terugkeer naar Nederland en de gevolgen voor uw huwelijksvermogensstelsel 5. Het Spaanse Erfrecht Inleiding Wanneer is het Spaanse erfrecht van toepassing op een Nederlander In Spanje geldt geen langstlevende bescherming Huwelijksgoederenrecht Erfrecht Spaans erfrecht Langstlevende echtgenoot, kinderen en geen testament Langstlevende echtgenoot, kinderen en langstlevende testament Legitieme porties De legitieme portie van kinderen of verdere afstammelingen De legitieme portie van (groot)ouders (bij afwezigheid van kinderen of verdere afstammelingen De legitieme portie van echtgenoten Afwikkeling van het legitieme vruchtgebruik van de langstlevende echtgenoot Stiefoudersituatie Wel of geen Spaans testament ? Afwikkeling van Nederlands testament Een rechtskeuze maken bij een buitenlandse notaris Huwelijksvermogensverdrag bij wonen in Spanje 6. Aankoop Spaans onroerend goed met vruchtgebruik Inleiding Voorbeeld Hoe kunt u dit laten vastleggen ? Wie betaalt de overdrachtsbelasting bij een gesplitste aankoop ? Wie betaalt wat ? Wanneer eindigt het vruchtgebruik ? Is er erfbelasting verschuldigd bij het overlijden van de vruchtgebruikers Hoeveel is men verschuldigd bij het overlijden van de laatste vruchtgebruiker Afwijken van de langstlevende regeling ? Samen met uw kinderen een woning kopen 7. Aankoop van een woning via een Spaanse vennootschap Inleiding Besparing overdrachtsbelasting middels aankoop via een vennootschap Voordelen verbonden aan een SRL bij erfrechtelijke situaties Vermogenswinstbelasting Tarieven Vermogensbelasting De SRL en de Nederlandse belastingen Vererving van de aandelen in een Spaanse SRL;waar bent u erfbelasting verschuldigd Verkoop van de vennootschap De SC (Sociedad Colectiva) een alternatief voor de SRL ? Wanneer wordt de SC gekwalificeerd als transparante entiteit ? Wanneer kiezen voor een SC ? Nadeel oprichting vennootschap voor aankoop van een woning in Spanje Schulden en andere verplichtingen van een bestaande vennootschap Oprichting vennootschap; denk aan de fiscale verplichtingen Aanvraag Spaanse IVA-nummer Voorwaarden BTW-ondernemerschap Eigen gebruik van uw Spaanse woning BTW-aangifte 8. Wegschenken van uw Spaanse onroerend goed Is het verstandig om uw Spaanse onroerend goed tijdens uw leven weg te schenken ? Wie betaalt de schenkbelasting in Spanje ? Binnen welke termijn moet de schenkbelasting betaald worden ? De schenking gezien vanuit Nederland Schenking van de tweede woning; nog enkele aandachtspunten Rente Voorbeeld 9. Huwelijk met internationale aspecten Inleiding Is in het buitenland gesloten huwelijk in Nederland rechtsgeldig ? Welk huwelijksvermogensregime is van toepassing ? Welke factoren spelen hierbij een rol ? Het Haags Huwelijksvermogensverdrag Verdragslanden Voor wie geldt het verdrag ? Huwelijksdatum voor 1 september 1992 Huwelijksdatum op of na 1 september 1992 Basis Rechtskeuze en/of huwelijksvoorwaarden Waaruit kiezen ? Wanneer er geen huwelijksvoorwaarden zijn gemaakt en er geen rechtskeuze is uitgebracht Geldende regels Zekerheid met het maken van een rechtskeuze en/of huwelijksvoorwaarden Ongewilde verandering voorkomen Terug naar Nederland en de gevolgen voor het Huwelijksvermogensstelsel Naturalisatie en de gevolgen voor het huwelijksvermogensstelsel Waarom een rechtskeuze ? Hoe legt u de rechtskeuze vast ? Geldend huwelijksvermogensrecht en de werking t.o.v. Schuldeisers Registratie van uw keuze Nederlands wetsvoorstel: Huwelijksvoorwaarden standaard 10. Uw Burgerlijke Staat Inleiding Huwelijksvoorwaarden Gelden huwelijksvoorwaarden ook in Spanje ? Ongehuwd samenwonen Inkomstenbelasting Erfbelasting Pensioenrechten Arbeidsrechten Gezondheidszorg Huurcontracten Geregistreerd partnerschap Erkenning geregistreerd partnerschap In welke regio’s wordt het geregistreerd partnerschap erkend ? Partners van gelijk geslacht Civielrechtelijke gevolgen van geregistreerd partnerschap Voorbeeld Fiscale gevolgen van geregistreerd partnerschap (Geregistreerd) samenwoners en de Spaanse erfbelasting Cataluña enige uitzondering Een ingezetene is nog geen fiscaal ingezetene Samenwonersregister (registro de parejas de hecho) Homohuwelijken 11. Hoe te handelen bij overlijden van een erflater Verklaring van erfrecht Volmachten Volmacht vervalt bij overlijden Het benoemen van een executeur testamentair Europese Verklaring van Erfrecht 12. Erf- en schenkbelasting, gezien vanuit Nederlands perspectief In welk land bent u erfbelasting verschuldigd ? Uw positie gezien vanuit Nederland Indien de erflater niet in Nederland woont Dubbele heffing erfbelasting Indien een deel van de erfenis in Nederland ligt Indien u een andere nationaliteit heeft aangenomen Het voorkomen van dubbele belastingheffing Belastingverdragen inzake successie Besluit ter voorkoming van dubbele belastingheffing Buitenlandse belasting bij nieuw erfrecht of ouderlijke boedelverdeling Geen vermindering voor buitenlandse belasting over Nederlandse situsgoederen Rekenvoorbeeld ter voorkoming van dubbele belastingheffing Berekening met toepassing van de BvdB Tarieven Nederlandse erfbelasting Vrijstelling erfbelasting Erfbelasting over fictieve verkrijgingen Voorbeelden Overzicht Nederlandse schenkbelastingvrijstellingen Overgangsrecht Defiscalisering van erfrechtelijke vorderingen en schulden Regeling tot en met 2011 Regeling vanaf 2012 Legitieme Portie Einde defiscalisering Europees Beroep tegen de 10 jaarfictie 13. Erfbelasting gezien vanuit Spaans perspectief In Spanje hanteert men het woonplaatsbeginsel van de erfgenaam/begiftigde Over welke bezittingen bent u in Spanje erfbelasting verschuldigd Wanneer en waarover bent u belastingplichtig ? Wanneer bent u belastingplichtig ? Hoe wordt de Spaanse erfbelasting berekend ? Tarieven Spaanse erfbelasting Vrijstellingen Berekening Spaanse schenk- en erfbelasting Tarieven Normativa Estatal Tarieven Comunidad Autonoma Rekenvoorbeeld Vrijstellingen voor residenten eigen woning Aftrek Regionale verschillen & Estate Planning Hoe bepaalt men de waarde van de woning in Spanje ? Rekenvoorbeeld Aangifte Spaanse erf- en schenkbelasting Rekenvoorbeelden Conclusie Erfbelasting over fictieve verkrijgingen Stichtingen 14. Terugkeer naar Nederland Inleiding Het vermogen terug naar de Nederland Heffingsvrij vermogen Ouderentoeslag Vrijstelling voor een uitvaartverzekering Vrijstelling contant geld in box 3 Kapitaaluitkering uit levensverzekering; overgangsregeling Schulden Drempel voor uw schulden Grondslag sparen en beleggen Tarief Box 3 (belastbaar inkomen uit sparen en beleggen) Voorbeeldberekening belasting in box 3 Remigreren voor de (Wet Langdurige Zorg (= Wlz-zorg) Definitief vestigen in Nederland Melden bij een zorgverzekeraar Overzicht Nederlandse zorgverzekeraars Wlz-zorg aanvragen Uw inkomen en vermogen en het Nederlandse verzorgings- of verpleeghuis Verzamelinkomen + vermogensinkomensbijtelling (=VIB) Voor wie geldt de maatregel ? Tabel heffingsvrij vermogen Lage of hoge eigen bijdrage ? Berekening eigen bijdrage Mogelijkheden om het interen op uw vermogen te voorkomen ? Wat telt niet mee als vermogen ? Bloot eigendom en vruchtgebruik in box III & de eigen bijdrage AWBZ / Wlz Defiscalisering bloot eigendom en vruchtgebruik Bloot eigendom dat voortvloeit uit een testament Bloot eigendom dat niet voortvloeit uit een testament Gevolgen voor de AWBZ (Wlz) Nog enkele opmerkingen en vragen Wat kunt u doen om de vermogensinkomensbijtelling te beperken 15. Het belang van een levenstestament Inleiding Misverstand Een huis in het buitenland Bewindvoering Ondercuratele stelling Notariële volmacht Het levenstestament 16. Overlijden in Spanje Overlijdensverklaring Begrafenisondernemers in Spanje Een Spaanse begraafplaats Crematie Lichaam ter beschikking stellen aan de medische wetenschap Internationaal rouwvervoer; repatriëren van de overledene 17. Omzeiling van de Spaanse erfbelasting Inleiding Mogelijkheden om de Spaanse erfbelasting te omzeilen Stichtingen Estate-planning voor niet-residenten 18. Vermogensoverheveling via een trust, vanuit Nederlands perspectief Wat is een trust ? Keuze uit een discretionary trust of een trust zonder beleidsvrijheid Het trustvermogen en de Nederlandse fiscus Verkrijging door de beneficiaries van de trust In welk land woont de schenker ? Omzeiling woonplaatsfictie van 10 jaar Schenking door één van de gehuwden, waarvan er één een niet-Nederlander is Als de trust geen doelvermogen is Definitie trust volgens de Nederlandse staatssecretaris Fiscale zekerheid vooraf De vaststellingsovereenkomst Inhoud vaststellingsovereenkomst 19. Oude en nieuwe situatie voor niet-residenten & terugvordering van de te veel betaalde Spaanse erfbelasting Inleiding | Oude situatie Nieuwe situatie na uitspraak van het Europese Hof van Justitie Enkele praktijkvoorbeelden belicht Terugvragen onterecht betaalde Spaanse successierechten Wie kunnen er een vordering op de Spaanse fiscus instellen ? Bijlagen Checklist voor nabestaanden Voorbeeld Spaans Open Testament Lijst met nationaliteits- en woonplaatslanden Regionale verschillen & Spaanse erfbelasting Adressenoverzicht Spaanse overheids- en belastinginstanties Testamentenregisters in Nederland en Spanje Nederlandstalige juristen, advocaten en notarissen gespecialiseerd in Spaanse nalatenschappen Financiering Spaans onroerend goed Verhuizingen Begeleiding bij aankoop van onroerend goed in Spanje en Nederlands-Spaanse erfrechtkwesties